استان مركزي به مركزيت شهر اراك؛ تقريبا در مركز ايران بين مدارهای 33 درجه و 30 دقيقه تا 35 درجه و 35 دقيقه‌ي پهناي شمالي و 48 درجه و 57 دقيقه تا 51 درجه ي درازاي خاوري از نصف النهار گرينويچ قرار دارد. اين استان از شمال به استان هاي تهران و قزوين، از باختر به استان همدان، از جنوب به استان هاي لرستان و اصفهان و از خاور به استان هاي تهران، قم و اصفهان محدود است. در قسمت هاي مختلف استان مركزي آب و هواهاي متنوع نيمه بياباني، معتدل كوهستاني و سرد كوهستاني وجود دارد. اين استان با مساحتي معادل4.۲۹کيلومتر مربع حدود ۱،۸۲ درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده و از لحاظ ويژگي هاي توپوگرافي 91/33 درصد مساحت آن را کوه ها، 93/14 درصد مساحت آن را تپه ها و 76/13 درصد را فلات و مابقي را دشت‌ها تشکيل مي دهند.

اين استان از آب و هواي بياباني، معتدل کوهستاني و سرد کوهستاني برخوردار است. تنوع اقليمي و آب و هوايي استان ناشي از نوسانات ارتفاعي آن است بطوريکه اختلاف ارتفاع بين پست ترين نقطه دشت ساوه (950 متر از سطح دريا) و بلند ترين نقطه قله شهباز (3388 متر از سطح دريا) حدود 2400 متر است. بنابراين اختلاف سطح موجود سبب تنوع در آب و هواي استان گرديده است. ميزان رطوبت هوا در شهرستان هاي استان يکسان نيست. در مناطق کوهستاني، ريزش هاي جوي اغلب بصورت برف و در کم ارتفاع بيشتر بصورت باران است. ميانگين بارش ساليانه از 170 ميليمتر در دشت ساوه و برخي از نواحي جنوب شرقي استان تا 450 ميليمتر در ارتفاعات بالاي 2000 متر متغير است. ميانگين سالانه دما نيز از 18 درجه سانتيگراد در دشت ساوه تا 4 درجه سانتيگراد در ارتفاعات تفاوت نشان ميدهد. سردترين مناطق اين استان، شهرستان هاي سربند، شازند و اراک هستند که متوسط روز هاي يخبندان در زمستان از 65 روز تا 120 روز مي باشد.